ĐÁM CƯỚI QUÊ TÔI

ĐÁM CƯỚI CHÁU NGUYỄN VĂN HÃN

PHONG TỤC CƯƠÍ HỎI Ơ LÀNG QUÊ VĂN QUỸ XƯA 

           Vào những năm 50 và sáu mươi của thế kỉ trước trai gái trong làng đều do cha mẹ đặt đâu là con phải nghe theo, phần nhiều là do bà mai mối thông qua giữa hai gia đình ngươi mai mối gặp bên nhà gái và hẹn cho nhà trai qua làm quen để nói chuyện xin hỏi con gái về làm vợ cho con trai của mình.

Phải tuân theo các lễ thăm nhà gái như sau. 

           Nhà trai mang theo một lít rượu và một nhánh cau và có khi là một miếng thịt độ 1kg hoặc một cặp vịt để nói chuyện với nhà gái.

Hai bên nói chuyện vui vẻ và bên nhà gái thuận hứa gả con gái rồi hai nhà cùng ăn trầu uống rượu với sự có mặt của bà mai.đi qua về vài lần thì xin đi lễ đính hôn”Lễ hỏi” các lễ vật bao gồm một buồng cau và mươi liếp trầu,một cặp đèn sáp số 1. một chiếc khâu một chỉ vàng, hai lít rượu trắng, nhà nào khá giả thì có thêm hai đòn chả và bánh trái,và lễ vật nhiều hơn.

          Đi lễ hỏi và lễ cưới thường là có đủ ông bà không đi lẽ vì đi lẽ nhà gái sợ con mình sau này đơn chiếc đi độ khoảng 20 người trở lại có hai cháu cầm hai lồng đèn và hai chiếc lọng. Tất cả lễ vật đều sắp trong một chiếc sề bằng gổ đóng chuông vuông 0,8 mét và hai người gánh ở xa ngoài làng cũng như trong làng đều đi bộ một đoàn,đến cổng nhà gái nhà trai cử người vào trình là họ nhà trai đã đến và họ nhà gái chấp thuận thì nhà gái vào.sau khi vị gia chủ cúng một tuần rượu khấn vái với gia tiên là cho con gái đi lấy chồng xong cha mẹ của nhà trai vào lễ bái để xin hỏi con dâu,tiếp theo là chú rể vào lễ bái,xong phần nghi lễ theo phong tục thì đại diện hai gia đình giới thiệu bà con nội ngoại để làm quen và biết mặt xong ngồi ăn trầu uống rượu vui vẻ riêng cô dâu không có mặt thường là hay đi sang nhà bà con hoặc nhà hàng xóm lánh mặt đợi xong việc mới về.

            Như vậy là kể từ ngày mai trở đi bên nhà gái có công việc gì là chàng rể đều qua phục vụ”gọi là làm rể”trong thời gian làm rể có khi từ ba đến 5 năm tuỳ theo bên nhà gái thuận lợi thì 2 ba năm là cho cưới,phía nhà gái mà có tang ông bà cha mẹ thì phải đợi hết tang thì nhà gái mới cho nhà trai tổ chức lễ cưới.

            Trong thời gian ba năm làm rể các công việc như cày bừa*,gặt lúa,đạp nước,xây đụn rơm*, lợp nhà,gọi bạn đi gặt lúa.....tất cả các công việc chàng rể phải hoàn thành bên nhà gái vừa lòng và nàng dâu thấy chồng tương lai mình giỏi giang cũng mừng thầm trong bụng.

           Có một điều nghiêm khắc mà nàng dâu phải giử theo quy tắc chung của phong tục tập quán là chỉ nhìn trộm người chồng tương lai của mình không được chuyện trò hò hẹn đi chơi chổ này chổ khác như bây giờ còn chàng rể thì chỉ thấy thoang thoáng thậm chí không thấy rỏ mặt trong thời gian làm rể 3 năm dài đăng đẳng như vậy.Sự chờ đợi của đôi nam nữ ngày xưa chúng ta mới thấy hết sự nghiêm khắc của gia đình hai bên và phong tục tập quán “Cheo làng cưới họ”của các làng quê miền trung của chúng ta.

                         Cho nên các làng quê  miền trung  mới có câu ca rằng.

THƯƠNG NHAU CAU HẾT NỬA VƯỜN*

TRẦU TAN NỬA CHỢ CHƯA TƯỜNG *MẶT NHAU

           Vì lẽ đó mà cũng có trường hợp bên nhà gái lúc đưa dâu qua nhà trai không đưa người em mà đưa người chị vì người chị không có nhan sắc và tuổi đã lớn nhà gái sợ con mình luống tuổi sau này khó lấy chồng.

            Sau thời gian 3 năm chín muồi họ nhà trai nhờ bà mai cùng với cha mẹ chú rể qua nhà gái xin lễ cưới dâu,thuận lợi thì nhà gái bằng lòng và hai bên bàn bạc lễ vật cái trước tiên mà không thể thiếu là chiếc áo dài cô dâu buồng cau, hai lít rượu trắng,một cặp đèn sáp số 1, một chiếc khâu vàng một chỉ,một đôi tằm đeo tai, nem chả, một vài cặp vịt,nhà khá dã thì có con lợn độ năm sáu mươi cân....

 Sau khi gia đình nhà trai đi xem giờ và ngày tốt có khi xem tuổi của đôi trai gái phải tổ chức lễ vào 2 đên 5 giờ sáng  được tổ chức theo thứ tự như sau.

            Lễ giao lời”nhà trai đi độ 8 đến 10 người sang nhà gái xin thống nhất giờ nộp lễ và giờ rước dâu.

            Lễ nạp lễ vật xin cưới đi rất đông đủ bà con nội ngoại của bên nhà trai đi đên gần nhà gái xếp thành hai hành rất đẹp có đèn,lọng khay trầu đi trước vào báo là họ nhà trai đã đến,vào nhà gái mọi nghi lễ cũng như lễ hỏi vậy xong hai họ ăn trầu uống rượu cười nói vui vẻ một lúc họ nhà trai xin cáo từ ra về để tiếp đón bà con đến dự lễ thành hôn của con trai,

            Sau lễ rước dâu xong chiều họ nhà trai cử người gánh quà cùng với hai vợ chồng về thăm nhà thông gia và đưa lễ vật dọn lên bàn thờ để ông bà thông gia bái yết tổ tiên là con gái đã thành gia thất hôm nay về thăm gia đình sau đó hai vợ chồng mới cưới vào lạy ông bà. Ngồi một lúc hai vợ chồng xin phép ra về ,hai ngày sau hai vợ chồng đi thăm tất cả bà con nội ngoại của hai bên gọi là ra mắt bà con nội ngoại.

            Kể từ đó nàng dâu về nhà chồng chăm lo công việc của gia nương bên chồng và đảm đương mọi công việc,sinh con nối dõi cho gia đình nhà chồng và dòng họ./.

Nguyễn Văn Hiền

 *Cày Bừa ruộng

 *Xây rơm 

 * Nương gọi là vườn
 * Thấy nhau

ĐÁM CƯỚI CHÁU NGUYỄN VĂN HIỂN TỪ NHÀ GÁI Ở QUẢNG NAM

ĐÁM CƯỚI CHÁU NGUYỄN THỊ MINH HÀ

ĐÁM CƯỚI CHÁU ĐỔ VĂN TRƯỜNG Ở ĐÔNG HÀ

PHOTO: NGUYỄN VĂN HIỀN